پایلوت‌های تحقیقاتی
معرفی
جهاددانشگاهی خراسان رضوی بر مبنای اهداف کلان این نهاد انجام طرح‌های کاربردی و پیاده‌سازی نتایج طرح‌های تحقیقاتی خود را در دستور کار قرار داده است. با نگاهی به چرخه علم و فناوری در كشور و بازنگری در برنامه‌های پژوهشی، تولید محصولات آزمایشگاهی در مقیاس پایلوت حلقه مفقوده‌ای در تكمیل دانش فنی و تجاری‌سازی محصولات می‌باشد. از این رو پژوهشکده علوم و فناوری مواد غذایی جهاددانشگاهی اقدام به احداث و راه‌اندازی پایلوت‌های تحقیقاتی و نیمه صنعتی نموده است.
پایلوت تحقیقاتی رنگ‌های خوراکی طبیعی:
با توجه به تعداد زیاد واحدهای صنایع غذایی مصرف کننده رنگ، پتانسیل بالای منابع طبیعی بالقوه جهت استخراج مواد رنگی، عدم وجود واحدهای تولید کننده رنگ‌های طبیعی در کشور، بالا بودن قیمت رنگ‌های طبیعی وارداتی و به موازات آن خروج ارز فراوان از این طریق، اهمیت رنگ‌های طبیعی از دیدگاه سلامت عمومی، وجود شرایط تحریم، تا کید و الزام اداره استاندارد به مصرف رنگ‌های طبیعی در برخی محصولات غذایی از جمله اسنک‌ها و... دستیابی به دانش فنی استخراج رنگ‌های طبیعی در کشور امری ضروری و اجتناب ناپذیر می‌باشد. از این رو پروژه کلان تولید رنگ‌های طبیعی خورا کی در قالب 14 پروژه کوچک در جهاددانشگاهی خراسان رضوی انجام شد و پیاده‌سازی تولید این رنگ‌ها در مقیاس نیمه‌صنعتی (پایلوت) در دستور کار قرار گرفت تا پس از تکمیل سبد کالا قابل انتقال به صنعت و تولید در مقیاس تجاری باشد.
ویژگی‌ها و مزایا:
- توانایی استخراج رنگدانه با کاربرد غذایی، دارویی وصنعتی از منابع بیولوژیکی؛
- امکان سنتز و تولید سایر فراورده‌های شیمیایی علاوه بر رنگدانه‌های گیاهی؛
- توانایی استخراج انواع عصاره، اسانس و افزودنی‌های غذایی، دارویی وصنعتی؛
- امکان عصاره گیری در دماهای پایین و تولید محصول با کیفیت بسیار بالا؛
- امکان استفاده از تجهیزات موجود درسیستم پایلوت به صورت جداگانه، درصورت نیاز به مرحله خاصی ازفرآیند.
پایلوت تحقیقاتی اکستروژن:
با عنایت به مصرف بالای اسنک‌های اکسترودشده (حجیم) و نگرانی‌های تغذیه‌ای در این خصوص، تولید میان وعده‌های سالم و فرهنگ مصرف صحیح آن از مباحث مورد چالش سال‌های اخیر بوده است. این موضوع با توجه به جامعه هدف که عموما خردسالان و دانش‌آموزان می‌باشند؛ اهمیت می‌یابد. از سویی با توجه به خصوصیات تنوع طلبی مصرف‌کنندگان، رقابت زیادی برای عرضه فراورده‌های غذایی نوین و منحصر به فرد در بین تولیدکنندگان وجود دارد. اکستروژن مواد غذایی از جمله فناوری‌هایی است که با توجه به ماهیت انعطاف‌پذیر، امکان تولید طیف وسیع و متنوعی از محصولات را فراهم می‌کند.
بر این اساس، پژوهشكده علوم و فناوری مواد غذایی جهاددانشگاهی با درک اهمیت موضوع و به پشتوانه بیش از دو دهه سابقه پژوهشی در حوزه مواد غذایی و کسب دستاوردهای ارزشمند در این زمینه، نخستین پایلوت نیمه صنعتی تحقیقاتی و تولیدی اکستروژن در کشور را با رویکرد انتقال دستاوردهای پژوهشی کاربردی
به صنعت، تولید در مقیاس تجاری وارتقای سلامت جامعه راه‌اندازی نمود. دستگاه ا کسترودر مستقر در پایلوت، با ظرفیت 10 تا 100 کیلوگرم در ساعت و دارای سه منطقه حرارتی قابل کنترل به همراه امکان تنظیم میزان خوراک ورودی، سرعت چرخش ماردون‌ها، اندازه و شکل خروجی فراورده می‌باشد.
ویژگی‌ها و مزایا:
- امکان تولید طیف وسیعی از فراورده‌ها از طریق تغییر شرایط عمل اکسترودر و دای‌ها
- تنوع بسیار زیاد مواد اولیه و محصولات تولیدی
- هزینه کمتر نسبت به سایر روش‌های پخت و شکل‌دهی
- راندمان بالا به واسطه عملکرد مداوم دستگاه
- حفظ بخش زیادی از ترکیبات حساس به حرارت، حذف ترکیبات ضد تغذیه‌ای مواد غذایی وکیفیت بالای فراورده
- کاهش آلودگی‌های زیست محیطی به دلیل عدم نیاز به امکانات تصفیه فاضلاب
- حفظ منابع حیاتی به دلیل مصرف پایین آب در چرخه تولید فراورده اکسترود شده
پایلوت تحقیقاتی بیوسنسور:
امروزه بیوسنسورها به عنوان جایگزینی برای روش‌های سنتی به علت خصوصیات ذاتی ویژه، سادگی و پاسخ سریع دارای کاربردهای فراوان هستند. طراحی سنسورها و بیوسنسورها در زمینه‌های مختلف علوم بیولوژی، صنایع غذایی و پزشکی در دو دهه‌ی اخیر گسترش چشمگیری داشته است. همچنین در سال‌های اخیر با طراحی نانو حسگرهای زیستی، حساسیت روش‌های مورد اندازه‌گیری افزایش چشمگیری پیدا کرده‌است. این روش‌ها می‌توانند علاوه بر کمک به امر پژوهش در ناشناخته‌های علوم زیستی و پزشکی و نیز مکانیسم برخی بیماری‌ها و اختلالات، در امر تشخیص و درمان بیماری‌ها، عوارض آن‌ها و شناسایی علل و زمینه‌های
به وجود آورنده بیماری‌های مختلف و نیز در سایر علوم مرتبط نظیر صنایع غذایی، داروسازی، سامانه‌های پیشرفته دارورسانی و شناسایی داروهای جدید و ارزیابی فعالیت بیولوژیک آن‌ها فعالیت نمایند. تا کنون بیشترین كاربرد بیوسنسورها در تشخیص‌های پزشكی و علوم آزمایشگاهی بوده است.
هدف از تشکیل مرکز تحقیقاتی سنسور و بیوسنسور در جهاددانشگاهی خراسان رضوی فعالیت به صورت کاملا اختصاصی و مؤثر در زمینه توسعه دانش، بومی‌سازی و کاربردی نمودن روش‌های شناسایی و اندازه‌گیری آنالیت‌ها با استفاده از عناصر، مواد زیستی و نانو مواد و کنترل کیفی سریع مواد غذایی می‌باشد.
ویژگی‌ها و مزایا:
- طراحی بیوسنسورهای موثر در اندازه‌گیری سریع آلاینده‌های مواد غذایی از جمله آفلاتوکسینM1 و فلزات سنگین
- افزایش عملکرد حسگرهای زیستی برپایه نانوتکنولوژی با فراهم نمودن ابزارهای کوچک، قابل حمل، قابل استفاده آسان، قیمت پایین و ابزارهای تشخیصی با تنوع زیاد
- امکان کنترل کیفیت سریع و آنلاین در خطوط تولید مواد غذایی
- ایجاد و تقویت ارتباطات بین رشته‌ای در کنار کاربردی نمودن نتایج تحقیقات پایه
- به كارگیری محققین و همكاری با مرا كز تحقیقاتی و اجرائی مربوطه در داخل و خارج از کشور
آدرس: مشهد – پردیس دانشگاه فردوسی- مقابل خوابگاه پردیس 5 – تلفن: 38788509-051